TT - Cuối tháng 9-2011, tàu pháo TT400TP chính thức được nghiệm thu
thành công tại cầu cảng của Công ty đóng tàu Hồng Hà (còn gọi là Nhà máy Z173,
TP Hải Phòng). Đây là chiếc tàu pháo đầu tiên do VN sản xuất.
Sáng 27-9, đại tá Nguyễn Văn Đắc, chính ủy nhà máy, nhận được cuộc điện
thoại: “Báo cáo chính ủy, tất cả hệ thống vũ khí khí tài trên tàu đã thử bắn
đúng mục tiêu”.

Đôi mắt người chính ủy long lanh những giọt nước mắt hạnh
phúc. Chỉ là dòng thông tin rất ngắn gọn nhưng là phút giây mà biết bao năm
tháng qua, cả hàng ngàn cán bộ, kỹ sư, công nhân của nhà máy chờ đợi.

Đại
tá kể: “Các chuyên gia nước ngoài ngạc nhiên nói rằng ở nước họ phải bắn thử mấy
lần, rồi về phải chỉnh lại bắn mới đúng mục tiêu. Nhưng tàu do người VN đóng chỉ
cần bắn thử một lần đã đạt độ chính xác đến hoàn hảo”.

Bước ngoặt
đột phá

Bảy năm trước, khi nhận công tác giám đốc Nhà máy Z173,
đại tá Nguyễn Văn Cường luôn trăn trở với câu hỏi: tự đóng tàu chiến trong nước
hay mua? Đây là việc rất hệ trọng của quốc gia. Nếu mua thì mua tàu mới hay mua
tất cả vật tư rồi chuyển giao công nghệ, để chuyên gia nước ngoài qua hướng dẫn
cách đóng tàu? Hoặc là chỉ mua thiết kế sơ bộ, sử dụng nguồn nhân lực sẵn có và
các chuyên gia trong nước, cho người đi nước ngoài đào tạo rồi tự
đóng?

Hai năm sau, ban lãnh đạo Z173 đề xuất mua thiết kế sơ bộ tàu chiến
và thiết kế vũ khí. Nhà máy sẽ phối hợp với Viện Thiết kế của quân đội để thiết
kế, thi công công nghệ.

“Nếu mua bản thiết kế và chuyển giao công nghệ
thì giá mỗi chiếc tàu lên đến hơn 10 triệu USD! Mua bản vẽ thiết kế sơ bộ chỉ
tốn mấy trăm ngàn USD, còn thiết kế công nghệ thì mình chủ động làm. Khi đó, giá
thành sản xuất một chiếc tàu sẽ rẻ hơn rất nhiều, chỉ gần 1 triệu USD, tiết kiệm
được 90%!” - ông Cường cho biết.

Đại tá Cường nhìn nhận: “Con người là
quan trọng nhất. Trước đó, chúng tôi đã đóng mới thành công tàu cảnh sát biển
TT400, cũng mua thiết kế sơ bộ của nước ngoài. Vậy tại sao không thể đóng được
tàu chiến? Tại sao chúng ta không dám đi con đường mà chưa ai dám nghĩ, dám đi
trong khi có rất nhiều người tài như vậy?”.

Hàng trăm kỹ sư giỏi nhất của
Z173 được đưa đến các học viện, ra nước ngoài tập huấn hơn ba năm để chuẩn bị
cho dự án mang tính lịch sử này. Ban lãnh đạo Nhà máy Z173 đã chủ động đàm phán
với các đối tác nước ngoài, tự bỏ tiền mua bản thiết kế sơ bộ rồi báo cáo chứng
minh cho chủ đầu tư (Quân chủng Hải quân) và Bộ Quốc phòng: Z173 chắc chắn đóng
được tàu chiến.

Ngày 22-4-2009, con tàu TT400TP đã được đặt ky (sống
chính của tàu). Đại tá Lê Văn Thước, phó giám đốc kỹ thuật, cho biết: “TT400TP
được đóng theo phương pháp mới của thế giới là đóng tổng đoạn từng môđun độc lập
(trong mỗi môđun được thiết kế và bố trí lắp đặt các thiết bị gần như hoàn
chỉnh, sau đó chỉ cần cẩu - đấu - lắp tổng thành các đoạn môđun lại). Vì thế,
các trang thiết bị đóng sẵn có thể đưa lên trước, tiến độ nhanh hơn, độ chính
xác cao hơn. Nhưng từ bệ khuôn (phương pháp đóng tàu truyền thống) đến môđun là
một bước tiến lớn về chuyển đổi công nghệ đóng tàu. Để làm được điều này, phải
có con người và công cụ”.

Và không ai khác, chính các kỹ sư Nhà máy Z173
đã thiết kế thành công trên máy vi tính cái nào cần trước, cái nào cần sau...
Các cán bộ, kỹ sư của nhà máy cũng phối hợp với chuyên gia ở các viện nghiên cứu
trong nước ứng dụng phần mềm tiên tiến để triển khai thiết kế toàn bộ phần công
nghệ, thiết kế các hệ thống trong không gian ba chiều và dùng phần mềm để phóng
dạng, biến hình...

Theo đại tá Bùi Duy Chính - trưởng phòng kỹ thuật,
khâu khó nhất là tự thiết kế chi tiết công nghệ phục vụ thi công phần tàu và
phần lắp đặt vũ khí. Ở phần tàu, các kỹ sư phải giải quyết bài toán có nhiều ẩn
số: làm sao để sức cản của tàu nhỏ nhất, lượng choán nước ít nhất trong điều
kiện công suất của máy không đổi để đạt được vận tốc tối ưu. Để tìm đáp án cho
bài toán đầy thách thức này, các kỹ sư của nhà máy đã gần như phải thức trắng
nhiều đêm.

Giọt mồ hôi thầm lặng

Đại tá Nguyễn
Văn Đắc nói: “Đến nay trình độ kỹ sư, công nhân đã nâng cao vượt bậc. Chúng tôi
hi vọng đến chiếc tàu pháo TT400TP thứ ba sẽ có thể chủ động hoàn toàn trong tất
cả thiết kế công nghệ đóng tàu”.

Để làm nên điều tự hào ấy, có biết bao
câu chuyện bình dị nhưng xúc động về tình yêu lớn với công việc của các kỹ sư,
công nhân trong quá trình thi công sản xuất tàu pháo TT400TP. Ông Đắc nhớ mãi
hình ảnh một cô thợ hàn mảnh mai và xinh xắn cặm cụi làm việc với ổ bánh mì và
chai nước. Nếu bỏ dở sẽ quên và làm bị lỗi vì một giắc cắm có hàng trăm mấu hàn
nhỏ li ti.

Còn thiếu tá Nguyễn Văn Tiếp, quản đốc phân xưởng vũ khí khí
tài, từ khi tiếp nhận vũ khí khí tài của tàu TT400TP, ông lo đến không ngủ được,
bị hạ đường huyết, phải tiếp nước biển mấy lần. Nhiều đêm 3g, 4g sáng không ngủ
được, người kỹ sư lại lấy bản vẽ ra nghiên cứu phương án lắp đặt hệ thống vũ khí
khí tài.

“Cậu ấy làm đến quên ngày quên ăn dù có những tháng nhiệt độ
dưới hầm tàu kín mít tới 37-38oC” - ông Đắc kể. Thiếu tá Tiếp nói rất bình dị:
“Với chúng tôi, TT400TP không chỉ là công việc mà là niềm tự hào lớn và trách
nhiệm lớn với đất nước mình”.

Và kết quả của những nỗ lực thầm lặng mà
lớn lao ấy: tháng 8-2011, chiếc tàu pháo TT400TP đầu tiên “bằng xương bằng thịt”
xuất hiện trong niềm xúc động của hàng ngàn cán bộ, kỹ sư, công nhân Nhà máy
Z173.

MY
LĂNG

------------------------------------------------

Đại
tá Cao Hòa Bình (chủ nhiệm Cục Kỹ thuật hải quân):

Tăng sức mạnh chiến
đấu cho hải quân Việt Nam

Tàu pháo TT400TP được trang bị các
thiết bị hiện đại có độ tích hợp cao, nhiều tính năng nổi trội hơn so với cùng
lớp tàu 400 tấn (như điều khiển máy chính máy phụ, hệ thống báo cháy, tự động
dập cháy, hệ thống điều khiển vũ khí tự động, ổn định). Thông thường để sản xuất
một lớp tàu, người ta thiết kế sơ bộ, sản xuất mẫu thử, rút kinh nghiệm và hoàn
chỉnh thiết kế, sau đó mới sản xuất. Với tàu TT400TP, chúng ta vừa chuyển giao
thiết kế vừa huấn luyện đào tạo đóng tàu, vừa giám sát thiết kế và thi
công.

Nhưng kết quả đã được hội đồng nghiệm thu các cấp đánh giá rất cao.
Về kỹ - mỹ thuật của tàu pháo TT400TP đều đảm bảo chất lượng, các thông số kỹ
thuật đúng theo thiết kế. TT400TP sẽ góp phần làm tăng sức mạnh chiến đấu cho
hải quân VN và quan trọng nhất là VN đã từng bước làm chủ được công nghệ đóng
tàu chiến, tạo thế chủ động trong việc đảm bảo kỹ thuật, đảm bảo trang bị,
phương tiện, vũ khí phục vụ nhiệm vụ quốc phòng an ninh, bảo vệ chủ quyền biển
đảo, phát triển kinh tế
biển.

------------------------------------------------

Vài
số liệu về tàu pháo TT400TP

TT400TP là lớp tàu pháo có vũ khí
điều khiển tự động hoạt động trên biển với bốn nhiệm vụ: tiêu diệt tất cả tàu
chiến đổ bộ và tàu hộ tống của địch; bảo vệ căn cứ các đội tàu đổ bộ và đội tàu
hộ tống ở vùng hoạt động của các lực lượng và tàu phục vụ các lực lượng rà quét
mìn; bảo vệ tàu dân sự trên biển và trinh sát chiến thuật cảnh giới mặt
nước.

Chiều dài dài nhất 54,16m, chiều rộng rộng nhất 9,16m, tốc độ tối
đa 32 hải lý/giờ. Tàu hoạt động liên tục trên biển 30 ngày đêm, có khả năng tác
chiến trong điều kiện gió cấp 9, 10 và sóng cấp 8, tầm hoạt động 2.500 hải lý.