Họ ra đi lúc nửa đêm và trở về lúc trời
tờ mờ sáng với 20kg cào cào buộc đằng sau xe. Mỗi kg có giá từ
30-50.000 đồng, mỗi đêm họ kiếm được ngót triệu bạc. Tính ra mỗi tháng
thu nhập từ nghề săn cào cào lên đến vài chục triệu đồng.

Cào cào là món ăn không thể thiếu của một bộ phận người dân xã Nghi Kim, Tp Vinh

Chưa thể gọi tên một cách chính xác, tôi tạm gọi công việc săn cào cào của người dân xã Nghi Kim (TP Vinh, Nghệ An) là một nghề. Mà nó cũng xứng đáng được gọi là nghề thật bởi đã có lịch sử hình thành và phát triển gần một thế kỷ. Cái công việc nghe có vẻ lạ đời này đã cùng những người dân nghèo nơi đây vượt qua những thời khắc khó khăn nhất của cái thời kỳ đói ăn, đói mặc. Giờ đây, mỗi năm vẻn vẹn 2 tháng nhưng trên mâm cơm của nhiều nhà dân không thể thiếu món ăn chế biến từ những con cào cào béo ngậy.

Nghề “sống” về đêm

Chẳng ai nhớ cái nghề săn cào cào có từ bao giờ nhưng cứ đều đặn mỗi năm 2 tháng, vào tháng 7-8 dương lịch, hàng trăm người dân các xóm 6, 7, 8 và 11 xã Nghi Kim tay bì tay sào lên đường đi săn cào cào.

Cụ Thìn năm nay cũng phải ngót 80 tuổi, xách bịch cào cào nửa cân vừa mua nở nụ cười tươi rói hở hết hàm răng đã rụng mất 2 chiếc, cho tôi biết: “Nỏ (không) nhớ nghề ni có từ khi mô (nào) nữa, từ khi tui còn nhỏ đã ăn cái món ni (này). Giờ răng yếu rồi nhưng bữa cơm không có mấy con cào cào rim chua ngọt là cũng không muốn ăn”.

Không ai đếm chính xác có bao nhiêu người đi săn cào cào, bởi có lúc chỉ chục người nhưng cũng có thời điểm cả làng kéo nhau đi. Dụng cụ để đi “săn” cũng đơn giản lắm, một chiếc sào tre hoặc nứa dài chừng 3m gắn một cái móc bằng sắt, vài cái bao tải đục những lỗ nhỏ cho cào cào khỏi chết ngạt hoặc mấy cái can dầu loại 5lít. Thế là lên đường.

Cào cào được bày bán ở làng quê xã Nghi Kim

Thực ra cũng có thể đi săn cào cào vào ban ngày nhưng loài cào cào tinh ranh, hễ thấy động là thi nhau nhảy loạn xạ, “thợ săn” cũng phải chạy bở hơi tai mới bắt được. Bởi vậy lựa chọn số một vẫn là đi săn vào ban đêm, trong chuyến hành trình này, đồ nghề của các “thợ săn” nhất thiết phải có cái đèn pin.

Anh Ngô Long - một trong những thợ săn cào cào cừ khôi xóm 7, xã Nghi Kim cho biết: “Chúng tôi chỉ bắt loài cào cào xanh, còn gọi là cào cào rú, cỡ to bằng ngón tay cái, mỗi cân cũng chừng 110-120 con. Giống cào cào này sống chủ yếu ở vùng đất cát, trên các cây phi lao hoặc cây sắn. Đầu mùa thì kéo nhau xuống bãi phi lao Cửa Lò, giờ thì sang huyện Can Lộc (Hà Tĩnh). Thời điểm này, đi mỗi đêm cũng bắt được chừng 2 yến, hôm cao điểm cũng được 3 yến”.

Tôi nhẩm tính, với giá hiện tại 30.000 đồng/kg loại chưa vặt cánh, 40-50.000 đồng/kg loại đã sơ chế thì mỗi đêm vợ chồng anh Long cũng bỏ túi chừng 1-1,5 triệu đồng. Tuy nhiên những người săn cào cào về bán như anh Long chỉ đếm trên đầu ngón tay, số còn lại chủ yếu bắt ngày vài kg làm thức ăn.